ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ വനിതാ ഗുസ്തി താരം ഹമീദ ബാനു 1940 കളിലും 50 കളിലും കായികരംഗത്ത് താരപദവിയിലേക്ക് ഉയര്ന്നു. അവളുടെ അതിശയകരമായ നേട്ടങ്ങളും ജീവിതത്തേക്കാള് വലിയ വ്യക്തിത്വവും അവള്ക്ക് ആഗോള പ്രശസ്തി നേടിക്കൊടുത്തു. എന്നാല് പിന്നീട് അവള് ആ രംഗത്ത് നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷയായി. ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ പ്രൊഫഷണല് വനിതാ ഗുസ്തിക്കാരി എന്ന് പലരും വിളിക്കുന്ന ഫാറൂഖി ബാനുവിന്റെ കഥ അതിശയിപ്പിക്കുന്നതാണ്.
‘ഒരു മത്സരത്തില് എന്നെ തോല്പ്പിക്കുക, ഞാന് നിന്നെ വിവാഹം കഴിക്കും. ഇതായിരുന്നു പുരുഷ ഗുസ്തി താരങ്ങളോടുള്ള ബാനുവിന്റെ വെല്ലുവിളി.1954 ഫെബ്രുവരിയില് ബാനു തന്റെ 30-കളുടെ തുടക്കത്തില് – പുരുഷ ഗുസ്തിക്കാര്ക്ക് നല്കിയ അസാധാരണ വെല്ലുവിളിയായിരുന്നു അത്.പ്രഖ്യാപനത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ, ബാനു രണ്ട് പുരുഷ ഗുസ്തി ചാമ്പ്യന്മാരെ പരാജയപ്പെടുത്തി. ഒരാള് വടക്കന് പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനത്തെ പട്യാലയില് നിന്നും മറ്റൊരാള് കിഴക്കന് പശ്ചിമ ബംഗാള് സംസ്ഥാനത്തെ കൊല്ക്കത്തയില് നിന്നും. മെയ് മാസത്തില് മൂന്നാമത്തെ പോരാട്ടത്തിനായി അവള് പടിഞ്ഞാറന് ഗുജറാത്തിലെ വഡോദരയില് എത്തി.
ബാനുവിന്റെ സന്ദര്ശനം നഗരത്തെ ഉന്മാദത്തിലാക്കി. അവളുടെ വരവ് ലോറികളിലും മറ്റ് വാഹനങ്ങളിലും ബാനറുകളും പോസ്റ്ററുകളും വഴി പരസ്യം ചെയ്തു. ഛോട്ടേ ഗാമ പഹല്വാനുമായി ബാനു മല്സരിക്കേണ്ടിയിരുന്നു. എന്നാല് ഒരു സ്ത്രീയോട് മല്ലിടില്ലെന്ന് പറഞ്ഞ് അവസാന നിമിഷം നിന്ന് പിന്മാറി. അങ്ങനെ ബാനു തന്റെ അടുത്ത എതിരാളിയായ ബാബ പഹല്വാനുമായി യുദ്ധം ചെയ്തു. 1954 മെയ് 3-ന് നടന്ന’മത്സരം ഒരു മിനിറ്റും 34 സെക്കന്ഡും നീണ്ടുനിന്നു, അതിലും വിജയം ബാനുവിനായിരുന്നു.
അപ്പോഴേക്കും ഒരു ദശാബ്ദത്തിലേറെയായി ബാനുവിന്റെ പ്രശസ്തി ഉയര്ന്നുവന്നിരുന്നു. 1944-ല്, ബാനുവും ഗുസ്തി താരം ഗൂംഗ പഹല്വാനും തമ്മിലുള്ള മത്സരം കാണാന് ഏകദേശം 20,000 പേര് നഗരത്തിലെ ഒരു സ്റ്റേഡിയത്തില് എത്തിയതായി ബോംബെ ക്രോണിക്കിള് പത്രം റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
മത്സരത്തിന് തയ്യാറെടുക്കാന് കൂടുതല് പണവും സമയവും ഉള്പ്പെടുന്ന ഗൂംഗ പഹല്വാന്റെ ‘അസാധ്യമായ’ ആവശ്യങ്ങള്ക്ക് ശേഷം അവസാന നിമിഷം പോരാട്ടം റദ്ദാക്കപ്പെട്ടു. മത്സരം റദ്ദാക്കിയതിനെ തുടര്ന്ന് പ്രകോപിതരായ ജനക്കൂട്ടം സ്റ്റേഡിയം തകര്ത്തു. ബറോഡയില് എത്തിയപ്പോഴേക്കും 300-ലധികം മത്സരങ്ങള് വിജയിച്ചതായി ബാനു അവകാശപ്പെട്ടു. അവള് താമസിച്ചിരുന്ന ഉത്തര്പ്രദേശിലെ പട്ടണത്തിന്റെ പേരില് പത്രങ്ങള് അവളെ ‘ആമസോണ് ഓഫ് അലിഗഢ്’ എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ബാനുവിനെ ഒന്ന് നോക്കിയാല് മതിയെന്ന് ഒരു കോളമിസ്റ്റ് എഴുതി.
അവളുടെ ഭാരവും ഉയരവും ഭക്ഷണക്രമവും എല്ലാം വാര്ത്തയായി. അവള്ക്ക് 108 കിലോ ഭാരവും 5 അടി 3 ഉയരവുമുണ്ടായിരുന്നു. അവളുടെ ദൈനംദിന ഭക്ഷണത്തില് 5.6 ലിറ്റര് പാല്, 2.8 ലിറ്റര് സൂപ്പ്, 1.8 ലിറ്റര് പഴച്ചാറ്, ഒരു കോഴി, ഏകദേശം 1 കിലോ മട്ടന്, ബദാം, അര കിലോ വെണ്ണ, 6 മുട്ട, രണ്ട് വലിയ റൊട്ടി, രണ്ട് പ്ലേറ്റ് ബിരിയാണി എന്നിവ ഉള്പ്പെട്ടിരുന്നു.
അക്കാലത്തെ യാഥാസ്ഥിതിക മനോഭാവവും അവളുടെ ശക്തിയും ചേര്ന്നാണ് ബാനുവിനെ അവളുടെ ജന്മനാടായ ഉത്തര്പ്രദേശിലെ മിര്സാപൂര് വിട്ട് അലിഗഢിലേക്ക് പോകാന് പ്രേരിപ്പിച്ചത്. അവിടെ സലാം പഹല്വാന് എന്ന പ്രാദേശിക ഗുസ്തിക്കാരന്റെ കീഴില് പരിശീലനം നേടി.
1987-ലെ ഒരു പുസ്തകത്തില്, ഉത്തര്പ്രദേശിലും പഞ്ചാബിലും നിരവധി മത്സരങ്ങളില് പങ്കെടുത്ത ബാനുവിന്റെ പ്രശസ്തി ദൂരെയുള്ളവരെ ആകര്ഷിച്ചുവെന്ന് എഴുത്തുകാരന് മഹേശ്വര് ദയാല് എഴുതി.
തന്റെ പൊതു പ്രകടനങ്ങളില് പ്രകോപിതരായ ആളുകളില് നിന്നും ബാനുവിന് വെല്ലുവിളികള് നേരിടേണ്ടി വന്നു. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ പൂനെ നഗരത്തില്, പ്രാദേശിക ഗുസ്തി ഫെഡറേഷന് എതിര്ത്തതിനാല് പുരുഷ ഗുസ്തി താരം രാമചന്ദ്ര സലുങ്കെയുമായുള്ള മത്സരം റദ്ദാക്കേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്.
മറ്റൊരിക്കല്, ഒരു പുരുഷ എതിരാളിയെ തോല്പ്പിച്ചതിന് ശേഷം ബാനുവിനു നേരെ ആരാധകര് ആക്രോശിക്കുകയും കല്ലെറിയുകയും ചെയ്തു. പോലീസ് ഇടപെട്ട് ജനക്കൂട്ടത്തെ നിയന്ത്രിക്കേണ്ടി വന്നതായി ഒരു പത്രം പറയുന്നു.
പുരുഷന്മാര് അവളുടെ നേട്ടങ്ങളെ പരിഹസിക്കുകയും അവളുടെ യോഗ്യതകളെ ചോദ്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുമ്പോള്, ഉറുദു ഫെമിനിസ്റ്റ് എഴുത്തുകാരനായ ഖുറത്തുലൈന് ഹൈദര് ബാനുവിന്റെ മറ്റൊരു ചിത്രം വരയ്ക്കുന്നു. തന്റെ ചെറുകഥയായ ദാലന് വാലയില്, തന്റെ വീട്ടുജോലിക്കാരിയായ ഫക്കീറ, മുംബൈയില് ഒരു ഗുസ്തി മത്സരം കാണാന് പോകുകയും ‘സിംഹത്തെ’ തോല്പ്പിക്കാന് ആര്ക്കും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്ന് പറഞ്ഞു മടങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ഹൈദര് എഴുതുന്നു.
റിപ്പോര്ട്ടുകള് പ്രകാരം, 1954 ല് മുംബൈയില് നടന്ന ഒരു മത്സരത്തില് ഒരു മിനിറ്റിനുള്ളില് റഷ്യയിലെ ‘പെണ് കരടി’ എന്നറിയപ്പെടുന്ന വെരാ ചിസ്റ്റിലിനെ ബാനു പരാജയപ്പെടുത്തി. അതേ വര്ഷം, യൂറോപ്പില് ഗുസ്തിക്കാരോട് പോരാടാന് പോകുമെന്ന് അവള് പ്രഖ്യാപിച്ചു.
എന്നാല് ഏറെ പ്രമോട്ട് ചെയ്ത ഈ പോരാട്ടങ്ങള്ക്ക് ശേഷം അധികം താമസിയാതെ, ബാനു ഗുസ്തി രംഗത്ത് നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷയായി.